Nýtum 30 miljarða auðlindarentu í sjávarútvegi til að borga

Ein leið til að hafa upp í IceSave væri að bjóða kvótana upp og fá 30 miljarða árlega auðlindarentu af fiskveiðum við Ísland.

Sjá nánar hér: http://www.uppbod.net/30-miljarda-audlindarenta.aspx

Ekki verður séð að ráðstöfun LÍÚ manna á rentunni undanfarin ár hafi farið í mikið annað en misheppnuð útrásaræfintýri og einkaneyslu þeirra.

Verður þjóðinni ekki ofviða

LÍÚ sýnir klærnar

LÍÚ er búið að fá Samtök atvinnulífsins til að hóta uppsögn kjarasamninga ef kvótagreifar fá ekki áfram gefins kvóta að verðmæti 30 miljarða á ári.

Nú reynir á hvort stjórnvöld hafa bein í nefinu til að að standa gegn grímulausum hótunum aðila sem eru tilbúnir að ráðast að launþegum til að verja hagsmuni sína.

Fyrirfram gefna niðurstaðan í samráði hlýtur að byggjast á því að flokkar með fyrningu á stefnuskrá náðu meirihluta í síðustu kosningum. Ef sú stefna nær ekki fram að ganga vegna öflugs þrýstihóps tekur því ekki að halda kosningar í landinu.

Sjá nánar um áætlaða 30 miljarða auðlindarentu af Íslandsmiðum hér: http://www.uppbod.net/30-miljarda-audlindarenta.aspx

Einnig umfjöllun um kvótauppboðskerfi hér: http://www.uppbod.net

Fyrirvari vegna fyrningar

Nei við fyrningarleið þýðir miljarðatugi aukalega til erlendra kröfuhafa gömlu bankanna

Hafi einhvern tímann verið rétti tíminn til að fyrna fiskveiðikvóta er það einmitt núna. Þessar vikurnar er verið að ganga frá samningum um uppgjör á milli gömlu og nýju bankanna. Mikil skuldsetning útgerðarfyrirtækja hjá gömlu bönkunum er að sliga útgerðina. Ástæðan er meðal annars uppkaup á gjafakvótum þeirra sem hafa farið úr greininni, ásamt þátttöku í útrásarævintýrum.

Íslenska þjóðin þarf nú að gjalda dýru verði mistök og ábyrgðarleysi þeirra sem bera ábyrgð á kreppunni. En ekki að öllu leyti. Léleg áhættustýring gömlu bankanna og erlendra lánardrottna þeirra gagnvart útgerð á ekki og þarf ekki að bitna á íslenskum almenningi. Þeir sem veittu há lán til útgerðarfyrirtækja gegn veði í kvóta sem þau gátu ekki sannað eignarrétt sinn á, eiga að taka skellinn, ekki almenningur.
 
Treysta verður því að samningamenn íslenska ríkisins taki tillit til þess að fyrna á kvótann þegar þeir semja um verðmæti sjávarútvegslána sem nýju ríkisbankarnir kunna að yfirtaka frá þrotabúum gömlu bankanna. Annars væru þeir að skaða íslenska ríkið um miljarðatugi ef ekki meira.

Skuldir útgerðar eru á bilinu 300-600 miljarðar eftir því hver segir frá. Kvótaeign útgerðar er bókfærð á um 200 miljarða. Árlegt verðmæti fiskafla upp úr sjó er um 100 miljarðar. Er ekki nokkuð ljóst að allur arður af útgerð næstu árin myndi fara í að borga af lánum ef kvótinn verður ekki fyrndur?

Það ræðst væntanlega á næstu dögum eða vikum hver verður niðurstaða í þessu máli. Miklu skiptir að stjórnvöld standi sig í þessu máli, gæti hagsmuna almennings og láti spunameistara LÍÚ ekki verða til þess að röng ákvörðun sé tekin.

Áróðursherferð LÍÚ

LÍÚ hefur kosið að beita hræðsluáróðri til að verja hagsmuni stærstu félaga sinna í ljósi núverandi efnahagsástands. Reynt er að hræða fólk með því að störf tapist, fiskur verði ekki veiddur, markaðir tapist, nýju ríkisbankarnir fari á hausinn og landsbyggðin fari í auðn. Lítið fer fyrir rökstuðningi LÍÚ fyrir því að þetta þurfi að gerast.

Skipta má núverandi útgerð í þrennt:

- Ofurskuldsettar útgerðir sem eru bæði tæknilega og raunverulega gjaldþrota óháð gjafakvótum eða fyrningu. Verðmæti kvótaeignar þeirra lendir í vasa kröfuhafa sem flestir eru erlendir. Fyrning minnkar þó verulega það sem kröfuhafarnir fá í sinn hlut.

- Mikið skuldsettar útgerðir sem gætu þraukað með áframhaldandi gjafakvótum en myndu ekki lifa af án þeirra. Þær fara í þrot við fyrningu og kröfuhafar hirða kvótann. Fyrningin minnkar hlut kröfuhafa í arði af fiskveiðum næstu árin.

- Lítið skuldsettar og vel reknar útgerðir sem myndu auðveldlega standa sig á uppboðsmarkaði fyrir kvótaheimildir þrátt fyrir minnkandi gjafakvótahlutfall með fyrningarleið.

Ljóst er að við fyrningarleið myndu fleiri útgerðir fara í þrot en með óbreyttu kerfi. Fiskurinn, skipin og sjómennirnir hverfa hins vegar ekki, þannig að nógir myndu verða til að taka við að veiða þann fisk sem er í boði. Umframafkastageta í sjávarútvegi er það mikil að ekki væri vandamál fyrir þá sem eftir stæðu að taka þann kvóta sem óhætt er að veiða.

Skuldahali útgerðarinnar kemur nýju bönkunum nákvæmlega ekkert við, ennþá. Helst er að sjá að baráttuaðferð LÍÚ byggi á því að ná skuldahalanum inn í nýju bankana sem gerir það erfitt að fyrna kvótana öðru vísi en að stórskaða rekstur þeirra.

LÍÚ reynir að tengja gjafakvótakerfið við hagsmuni landsbyggðarinnar. Alþekkt er þó að margar byggðir hafa verið grátt leiknar þegar kvóti hefur verið seldur á brott.
 
Útgerðin hefur haft hundruð miljarða í arð af gjafakvótunum á undanförnum árum. Eigendur útgerðarinnar hafa hins vegar blóðmjólkað reksturinn þannig að núna standa eftir ofurskuldsett fyrirtæki sem mörg hver stefna í gjaldþrot. Fyrning flýtir fyrir nauðsynlegri endurnýjun og aðkomu nýrra útgerðaraðila sem koma inn á eðlilegum rekstrarforsendum.

Fyrning og uppboð á kvótum

Sátt um núverandi kerfi er ímyndun. Útgerðarmenn tala um nauðsyn þess að skapa stöðugleika í sjávarútvegi. Ein forsenda þess er afnám gjafakvóta. Atvinnugrein með rekstrarforsendur í andstöðu við meirihluta þjóðarinnar getur aldrei vænst stöðugleika í rekstri.

Fréttir berast af því að ungt fólk sé áhugalaust um að hefja störf í sjávarútvegi. Það er skiljanlegt, ungt fólk ekki síður en aðrir áttar sig á því að greinin byggir ekki á eðlilegum rekstrarforsendum og finnur sér annan starfsvettvang.

Staða ríkissjóðs er mjög erfið núna. Til skoðunar hlýtur að koma að útfæra fyrningarleiðina á skemmri tíma en 20 árum til að afla meiri tekna. Ég skora á ríkisstjórnina að láta ekki hræða sig frá því að framfylgja boðaðri stefnu í sjávarútvegsmálum.

Lýst hefur verið uppboðskerfi fyrir fyrnda kvóta sem er sanngjarnt, eykur hagkvæmni, tekur út hvata til brottkasts, fyrirbyggir byggðaröskun, auðveldar nýliðun og skilar ríkinu auðlindarentu af fiskimiðunum í samræmi við greiðslugetu útgerðar. Sjá grein undirritaðs í Morgunblaðinu 28. maí síðastliðinn og nánar á vefsíðunni www.uppbod.net.

Höfundur er verkfræðingur og tölvunarfræðingur. Á yngri árum tók hann þátt í útgerð og stundaði sjómennsku á minni bátum. 

(grein þessi birtist í Morgunblaðinu 21. júní 2009)

Fyrningin er BEST fyrir dreifbýlið

Mér finnst þetta undarlegt val á fyrirsögn fyrir þessa frétt Mbl. Blaðamaður virðist gefa sér að fyrningin yrði slæm og myndi koma verst út fyrir dreifbýlið.

Fyrningarleið er hins vegar pólitískt umdeilt mál, flokkar sem styðja hana hafa meirihluta á Alþingi en minnihlutaflokkar eru á móti.

Mín skoðun er sú að fyrningin sé til bóta hvort sem hún gerist í sjávarútvegi í þéttbýli eða dreifbýli. Ef henni verður fylgt eftir með kvótauppboðum mun nauðsynleg endurnýjun og uppbygging hefjast í sjávarútvegi, ekki síst úti á landi. Ofurskuldsett útgerðarfyrirtæki munu hætta rekstri í stað þess að nota arð nota allan sinn arð í að greiða skuldir næstu 10 árin.

Tekjur sem kæmu af kvótauppboðum mætti nýta til uppbyggingar á landsbyggðinni. Ef ekki verður fyrnt mun arður útgerðarinnar hins vegar lenda hjá erlendum kröfuhöfum í gömlu bankanna.

Sjá nánar um tillögu að uppboðskerfi fyrir sjávarútveg hér: http://www.uppbod.net

 

Fyrningin yrði verst í dreifbýli

Útbreiddur misskilningur

Þó fyrrverandi ríkisstjórn hafi lýst vilja til þess að nýju bankarnir tækju yfir innlendan rekstur gömlu bankanna er það mál ekki ennþá frágengið.

Raunverulegir eigendur Vodafone eru kröfuhafar í þrotabúa gamla Landsbankans.

Ennþá er verið að reyna að ná samningum um hvað mikið og á hvaða gengi skuldabréfaeign gömlu bankanna verður tekinn yfir í nýju bankanna. Ekki er sjálfgefið að það takist. Vonandi verður sem minnst af gömlu skuldabréfunum tekið yfir til að minnka áhættu í rekstri nýju bankanna.

 

Vodafone verður selt „eins fljótt og kostur er“

Farsakennd bankaleynd

Viðskiptanefnd Alþingis fjallaði um þetta mál í morgun. Þar mætti fulltrúi Fjármálaeftirlits sem sagði þetta allt vera hið mesta leyndarmál sem Alþingismenn mættu ekki fá að vita um.

Samt styttist í að Alþingi þurfi að taka afstöðu til þessa máls.

Það er ekki að undra að þingmenn stjórnarandstöðu OG stjórnar lýstu yfir undrun á því að þetta væri með þessum hætti.

Hvenær ætlar fjármálaheimurinn, þar með talið Fjármálaeftirlitið að átta sig á því að þeir eru ekki guðir sem allir verða að taka trúanlega án skoðunar þegar taka þarf ákvarðanir sem varða hundruð miljarða.

Eitt stórmál í þessu uppgjöri milli gömlu og nýju bankanna er hvort ekki verði örugglega tekið tillit til fyrningar kvóta þegar skuldahali útgerðarinnar í gömlu bönkunum verður metinn. Annars væri verið að hafa tugmiljarða tekjur af ríkinu. Ef skuldahalinn verður fluttur yfir í nýju bankana á háu gengi verður illmögulegt að fyrna kvótana án þess að stórskaða nýju bankana.

Stefnt að samkomulagi á skömmum tíma

Engin sátt verður um frekari gjafakvóta

Ef ríkisstjórnin lætur hræða sig til þess að halda áfram að gefa kvótana til LÍÚ manna er hún að bregðast kjósendum sínum.

Ég trúi því ekki fyrr en ég tek á því að Hannes Hólmsteinn Gissurarson helsti talsmaður og hugmyndafræðingur gjafakvótans eigi eftir að fá stuðningsmenn í Vinstri grænum og Samfylkingu.

Boðað til sáttafundar um fyrningarleið

Það væri frekar pólitískt sjálfsmorð að standa ekki við kosningaloforð strax eftir kosningar

Ef ríkisstjórnin lætur undan LÍÚ í þessu máli á hún ekki mikinn tilverurétt. LÍÚ á alveg eftir að færa rök fyrir þessum hræðsluáróðri sínum.

Útgerðarfyrirtæki með glórulausri skuldsetningu fara á hausinn óháð fyrningu. Fiskurinn, skipin og sjómennirnir hverfa hins vegar ekki þannig að nógir eru til að koma í staðinn til að veiða á eðlilegum forsendum með því að greiða gjald á uppboði fyrir notkun auðlindarinnar.

„Pólitískt sjálfsmorð“ að kollvarpa sjávarútveginum

Fyrningin er vandamál gömlu bankanna, ekki nýju bankanna!

Það er ekkert sem segir að nýju bankarnir þurfi að taka yfir þessi lán á fullu gengi. Léleg áhættustýring gömlu bankanna og erlendra lánardrottna þeirra á ekki að koma niður á íslenska ríkinu.

„Hendið þessari hugmynd“

Fyrningin hefur góð áhrif á sjávarútveginn

Ef ákveðið verður að bjóða upp kvótann í kjölfar fyrningar munu áhrifin verða jákvæð.

Nýir aðilar munu fá aðgang að sjávarútvegi sem hafa ekki komist að til þessa vegna gjafakvótagreifa sem hafa einokað greinina óháð því hvort reksturinn sé góður eða slæmur. 

Þar fyrir utan mun fyrning leiða til þess að miljarðatugir renna í ríkissjóð sem annars myndu renna til kröfuhafa í þrotabú gömlu bankanna.

Sjá tillögu að útfærslu kvótauppboða í bloggfærslu minni hérna:

http://finnur.blog.is/blog/finnur/entry/886270/

 

Nefnd skoðar áhrif fyrningarleiðar